Akvaryum Bitkilerinde Beslenme Bozuklukları ve Çözümleri

Oluşturduğumuz akvaryum eko-sistemleri kısıtlı bir su kütlesine sahip olduğundan içindeki besin değerleri değişkendir. Bu sebeple düzenli olarak belli miktarlarda değişim ya da besin takviyeleri yapılması daha sağlıklı bir ortam kurulmasına yardımcı olacaktır.

Akvaryum içindeki bitkilerinizin sağlıklı bir büyümesi isteniyorsa belli besinler eklenmelidir. Bu besinlerin eksiklikleri her zaman test yapılarak tespit edilmesi bir o kadar zor ve maliyetli olacağı gibi getirdiği iş yükü de sizi hobiden soğutacak, uzaklaştıracaktır. Bu besinlerin eksiklikleri aslında bize bitkiler tarafından haber verilmektedir. Sadece biraz dikkatli gözlemleyerek besin eksikliklerinin getirdiği problemlerin önüne geçmek mümkün olmaktadır.

Her eko-sistemde (Low-tech / High-tech) bitkilerin sistem içindeki besin eksikliklerine verdikleri tepkiler aynı zaman diliminde gözlemlenmez. Hem sistemin yapısı, hem de bitkinin yaşam şartlarındaki spesifik özellikleri sebebi ile tepki süresi değişecektir. Örneğin; Low-Tech bir sistemde büyüme hızları nispeten düşük bitkiler tercih edildiğinden besin eksiklikleri daha geç kendini gösterir. Anubias, Bucephalandra gibi bitkilerde bu süre bir hafta on günü hatta daha uzun süreleri bulabilir. High-Tech sistemlerde ise nispeten büyüme hızı yüksek bitkiler seçildiğinden çok kısa sürede besin eksiklikleri kendini gösterir. Ludwigia, Alternanthera gibi büyüme hızı yüksek türlerde besin eksiklikleri 2-3 gün gibi kısa sürelerde kendini gösterebilir.

Gözlemleme yapılırken dikkat edilmesi gereken konulardan en önemlisi değişimlerin (tepkilerin) bitkinin eski mi yeni mi yapraklarında meydana geldiğidir. Çünkü besinlerin bir kısmı bitki içinde taşınabilirken bir kısmı taşınamadığından sadece dışarıdan temin edilebilir. Bu sebeple bazı durumlarda eksik bir besini bitki eski yapraklardan çekerek, yeni çıkan yapraklara gönderebilmektedir. Bu durumda besin eksikliği önce eski yapraklarda kendini göstermektedir. Eski yapraklardan besinlerin alınıp transfer edilememesi durumunda ise besin eksikliğine bağlı problemler yeni yaprak ve sürgünlerde, kimi bitkilerde ise gelişim uçlarında belli olur.

Bitkinin kendi içinde taşıyabildiği besinler Mobil Besinler (Nitrojen (N), Potasyum (K), Fosfor (P), Çinko (Zn), Magnezyum (Mg) söylenebilir.), taşıyamadığı besinler ise İmmobil (Kalsiyum (Ca), Demir (Fe), Manganez (Mn), Bakır (Cu) söylenebilir.) olarak adlandırılır.

Çok kesin olmamak ile birlikte bu güne kadar yapılan deney ve gözlemler sonunda hangi besin eksikliğinde bitki üzerinde hangi değişimlerin yaşandığını kısaca size aktarmaya çalışacağım. Bitki ve yapraklar üzerindeki bozukluklar bazen bir kaç farklı besine bağlı da olabilmektedir. Bazen de sisteme eklenen bir besin, bitki tarafından kullanılan diğer bir besinin etkisini nötr hale getirebilmektedir. Ayrıca bir besinin ortamda hiç bulunmaması az ya da olması gerekenden çok daha fazla bulunması durumunda bitkilerinizin verdiği tepkiler oldukça farklı olacaktır. 

Bitkileri gözlemlemek, gözlem sonucu tespit edilen problemleri belirlemek, bunların hangi besin kaynaklı olduğunu tespit etmek çok kolay bir yöntem değildir. Zamanla tecrübe ve bilgi ile kazanılacak bir beceridir. Bu aşamada bir çok bitki öldürecek, belki bir çok farklı besinler ve çözümler deneyeceksiniz. Tavsiyem sadece kendi tecrübeleriniz ile kalmayıp dışarıdan bitki ile ilgili bulabildiğiniz kaynakları, eğer yabancı diliniz var ise yurtdışı kaynakları yahut başkaları tarafından forum sayfalarına aktarılan bilgileri okumanız size fayda sağlayacaktır. Akvaryumunuzdaki problemin her zaman tek bir çözümü olmayabilir. 

Gözlem yöntemi ile bitki büyütmek istiyorsanız, öncelikle "Fotosentez Nedir?" ve "Nasıl gerçekleşir?" sorularının cevapları ile başlayın. Daha sonrada hangi besinler bitkiler tarafından kullanılmakta, hangi besin ne işe yarıyor (Bitkiye sağladığı fayda), eksikliği bitki de hangi kısımda ve ne şekilde değişimlere sebep oluyor bilinmelidir. 

 

NOT:  Görsel Aqua Botanic adresinden alınmıştır.